Inkscape

Tutorial | Kształty

Inkscape ma cztery uniwersalne narzędzia kształtów. Za pomocą każdego z tych narzędzi można tworzyć i edytować unikalny dla danego narzędzia typ kształtu. Kształt to obiekt, który można modyfikować w specyficzny dla danego typu kształtu sposób za pomocą przestawnych uchwytów i parametrów liczbowych, które decydują o jego wyglądzie.

For example, with a star you can alter the number of tips, their length, angle, rounding, etc. — but a star remains a star. A shape is “less free” than a simple path, but it's often more interesting and useful. You can always convert a shape to a path (Ctrl+Shift+C), but the reverse conversion is not possible.

Narzędzia kształtów w Inkscape'ie to: Prostokąt, Elipsa, Gwiazda i Spirala. Najpierw zobaczymy, jak w ogóle działają te narzędzia, a potem przedstawimy każdy typ kształtu szczegółowo.

Wskazówki ogólne

A new shape is created by dragging on canvas with the corresponding tool. Once the shape is created (and so long as it is selected), it displays its handles as white diamond, square or round marks (depending on the tools), so you can immediately edit what you created by dragging these handles.

All four kinds of shapes display their handles in all four shape tools as well as in the Node tool (N). When you hover your mouse over a handle, it tells you in the statusbar what this handle will do when dragged or clicked with different modifiers.

Na pasku kontrolek, który znajduje się nad obszarem roboczym, są wyświetlane elementy kontrolne przypisane danemu narzędziu. Zazwyczaj jest to kilka pól liczbowych i przycisk przywracający wartości domyślne. Zmiana wartości w polach liczbowych w czasie, gdy jest zaznaczony kształt, powoduje zmiany tego kształtu.

Wszystkie zmiany wykonane na pasku kontrolek są zapamiętywane i używane dla następnego obiektu stworzonego za pomocą tego narzędzia. Na przykład, jeśli zostanie zmieniona liczba ramion gwiazdy, następna utworzona gwiazda odziedziczy tę samą liczbę ramion, co poprzednio utworzony obiekt. Co więcej, nawet zwykłe zaznaczenie kształtu przesyła jego parametry do paska kontrolek i ustala wartości dla nowo tworzonych kształtów tego typu.

When in a shape tool, selecting an object can be done by clicking on it. Ctrl+click (select in group) and Alt+click (select under) also work as they do in Selector tool. Esc deselects.

Prostokąty

Prostokąt to najprostszy, ale prawdopodobnie najczęściej używany kształt w projektowaniu i ilustracjach. Inkscape stara się, aby tworzenie i edytowanie prostokątów było proste i wygodne.

Switch to the Rectangle tool by pressing R or by clicking its toolbar button. Draw a new rectangle alongside this blue one:

Pozostając w trybie narzędzia „Prostokąt” zaznacz na przemian raz jeden, raz drugi znajdujący się obok prostokąt klikając go.

Skróty używane do rysowania prostokąta:

• With Ctrl, draw a square or an integer-ratio (2:1, 3:1, etc) rectangle.

• With Shift, draw around the starting point as center.

As you see, the selected rectangle (the just-drawn rectangle is always selected) shows three adjustable handles in three of its corners and one cross-shaped handle, for moving the rectangle, in the middle. In fact, there are four corner handles, but two of them (in the top right corner) overlap if the rectangle is not rounded. These two are the rounding handles; the other two (top left and bottom right) are resize handles.

Spójrzmy najpierw na uchwyty zaokrąglające. Chwyć jeden z nich i przeciągnij w dół. Wszystkie cztery narożniki prostokąta zostały zaokrąglone. Teraz widać drugi z uchwytów zaokrąglających – znajduje się on w wyjściowej pozycji w narożniku. Jeśli chcesz, by narożniki były zaokrąglone, to jest to wszystko, co trzeba zrobić. Jeśli chcesz, aby narożniki prostokąta były bardziej zaokrąglone z jednej strony niż z drugiej – przeciągnij drugi z tych uchwytów w lewo.

Na rysunku pierwsze dwa prostokąty mają koliście zaokrąglone narożniki, dwa pozostałe – eliptycznie.

Pozostając wciąż w trybie narzędzia „Prostokąt” kliknij te prostokąty, by je zaznaczyć, i obserwuj ich uchwyty zaokrąglające.

Często promień i kształt zaokrąglonych narożników musi być stały wewnątrz całej kompozycji – nawet jeśli wielkości prostokątów są różne. Na przykład w wąskich diagramach z zaokrąglonymi prostokątami różnych wielkości. W Inkscape'ie jest to proste. Po wybraniu narzędzia „Wskaźnik” zostanie wyświetlony pasek narzędzi, na którym po prawej stronie znajduje się grupa czterech przełączanych przycisków. Na drugim przycisku z lewej widać dwa koncentrycznie zaokrąglone narożniki. Za pomocą tego przycisku można kontrolować, czy podczas skalowania prostokąta będą, czy nie będą skalowane narożniki.

For example, here the original red rectangle is duplicated and scaled several times, up and down, to different proportions, with the “Scale rounded corners” button off:

Zauważ, że wielkość i kształt zaokrąglonych narożników jest taka sama we wszystkich prostokątach, więc zaokrąglenia w prawym górnym narożniku idealnie się pokrywają. Wszystkie niebieskie prostokąty z kropkowanym konturem otrzymano poprzez przeskalowanie czerwonego prostokąta narzędziem „Wskaźnik” bez żadnych ręcznych poprawek uchwytami zaokrąglenia.

For a comparison, here is the same composition but now created with the “Scale rounded corners” button on:

Now the rounded corners are as different as the rectangles they belong to, and there isn't a slightest agreement in the top right corner (zoom in to see). This is the same (visible) result as you would get by converting the original rectangle to a path (Ctrl+Shift+C) and scaling it as path.

Skróty dla uchwytów zaokrąglających prostokąta przedstawiają się następująco:

• Drag with Ctrl to make the other radius the same (circular rounding).

• Ctrl+click to make the other radius the same without dragging.

• Shift+click to remove rounding.

You may have noticed that the Rectangle tool's Controls bar shows the horizontal (Rx) and vertical (Ry) rounding radii for the selected rectangle and lets you set them precisely using any length units. The Make corners sharp button does what is says — removes rounding from the selected rectangle(s).

An important advantage of these controls is that they can affect many rectangles at once. For example, if you want to change all rectangles in the layer, just do Ctrl+A (Select All) and set the parameters you need in the Controls bar. If any non-rectangles are selected, they will be ignored — only rectangles will be changed.

Spójrzmy teraz na uchwyty zmiany rozmiaru. Zastanawiasz się, po co są one potrzebne, skoro można zmienić rozmiar prostokąta za pomocą narzędzia „Wskaźnik”?

Problem ze wskaźnikiem jest taki, że poziom i pion są zawsze postrzegane przez to narzędzie jak strona dokumentu, a uchwyty zmiany rozmiaru narzędzia „Prostokąt” skalują go wzdłuż jego boków, nawet jeśli prostokąt jest obrócony bądź pochylony. W ramach ćwiczenia spróbuj zmienić rozmiar tego prostokąta najpierw za pomocą „Wskaźnika”, a następnie za pomocą narzędzia „Prostokąt” i jego uchwytów do zmiany rozmiaru.

Ponieważ są dwa uchwyty do zmiany rozmiaru, można skalować prostokąt w dowolnym kierunku, a nawet wzdłuż jego boków. Uchwyty te zawsze zachowują promień zaokrąglenia.

Skróty dla uchwytów zmiany rozmiaru:

• Drag with Ctrl to snap to the sides or the diagonal of the rectangle. In other words, Ctrl preserves either width, or height, or the width/height ratio of the rectangle (again, in its own coordinate system which may be rotated or skewed).

Here is the same rectangle, with the gray dotted lines showing the directions to which the resize handles stick when dragged with Ctrl (try it):

Pochylając i obracając prostokąt, a potem powielając go i zmieniając wymiary uchwytami zmiany wielkości, można łatwo tworzyć kompozycje 3D.

Oto przykłady kompozycji złożonych z prostokątów zawierających zaokrąglenia i gradientowe wypełnienia.

Elipsy

The Ellipse tool (E) can create ellipses and circles, which you can turn into segments or arcs. The drawing shortcuts are the same as those of the rectangle tool:

• With Ctrl, draw a circle or an integer-ratio (2:1, 3:1, etc.) ellipse.

• With Shift, draw around the starting point as center.

Poznajmy teraz uchwyty elipsy. Zaznacz poniższą elipsę:

Once again, you see three adjustable corner handles initially, but in fact they are four. The rightmost handle is two overlapping handles that let you “open” the ellipse. Drag that rightmost handle, then drag the other handle which becomes visible under it, to get a variety of pie-chart segments or arcs:

Aby uzyskać wycinek (łuk plus dwa promienie), ciągnij uchwyt na zewnątrz elipsy. Łuk uzyskasz ciągnąc uchwyt do wewnątrz elipsy. Powyżej znajdują się 4 wycinki po lewej i 3 łuki po prawej stronie. Zauważ, że łuki są niezamkniętymi kształtami, tj. kontur przebiega wokół elipsy, ale jego końce się nie łączą. Będzie to wyraźnie widać, jeśli usuniesz wypełnienie, zostawiając tylko kontur:

Arcs can be closed by a straight line using the button labeled Switch to chord (closed shape), though.

Note the fan-like group of narrow segments on the left. It was easy to create using angle snapping of the handle with Ctrl. Here are the arc/segment handle shortcuts:

• With Ctrl, snap the handle every 15 degrees when dragging.

• Shift+click to make the ellipse whole (not arc or segment).

The snap angle can be changed in Inkscape Preferences (in Behavior⇒Steps).

Pozostałe dwa uchwyty służą do zmiany wielkości elipsy względem jej środka. Ich skróty klawiaturowe podobne są do skrótów dla uchwytów zaokrąglających w prostokącie:

• Drag with Ctrl to make a circle (make the other radius the same).

• Ctrl+click to make a circle without dragging.

Podobnie jak uchwyty do zmiany wielkości prostokąta, uchwyty elipsy służą do zmiany wysokości i szerokości we własnych współrzędnych elipsy. Oznacza to, że obrócona lub pochylona elipsa może być łatwo rozciągana bądź zwężana wzdłuż jej początkowych osi wciąż pozostając obróconą lub pochyloną. Spróbuj zmienić wielkość dowolnej z tych elips za pomocą jej uchwytów.

Gwiazdy

Gwiazdy to najbardziej złożony i najbardziej ekscytujący kształt Inkscape'a. Jeśli chcesz, by Inkscape wywarł wrażenie na twoich przyjaciołach, pozwól im pobawić się narzędziem „Gwiazda”. To zabawa bez końca – prawie uzależniająca!

Narzędzie „Gwiazda” może tworzyć dwa podobne, ale jednak różne rodzaje obiektów: gwiazdy i wielokąty. Gwiazda ma dwa uchwyty, których pozycje określają długość i kształt jej ramion. Wielokąt ma tylko jeden uchwyt, który służy do obracania i zmiany wielkości poprzez wykonanie ciągnięcia:

In the Controls bar of the Star tool, the first two buttons control how the shape is drawn (regular polygon or star). Next, a numeric field sets the number of vertices of a star or polygon. This parameter is only editable via the Controls bar. The allowed range is from 3 (polygons) or 2 (stars) to 1024.

Rysując nową gwiazdę albo wielokąt, aby przyciągać w przyrostach kątowych co 15 stopni,

• Drag with Ctrl to snap the angle to 15 degree increments.

Gwiazda jest bardziej interesującym kształtem niż wielokąt, ale w praktyce to wielokąty są bardziej użyteczne. Uchwyty gwiazdy mają nieco odmienne funkcje. Pierwszy, początkowo znajduje się on na wierzchołku tj. na zewnętrznym narożniku ramienia gwiazdy, odpowiada za długość ramion, ale gdy jest obracany (względem środka kształtu) – drugi uchwyt również obraca się odpowiednio. Oznacza to, że nie można za pomocą tego uchwytu pochylać ramion gwiazdy.

Drugi uchwyt, początkowo znajduje się on wewnątrz gwiazdy pomiędzy dwoma wierzchołkami ramion, można swobodnie przesuwać zarówno promieniowo, jak i stycznie bez wpływu na zewnętrzny uchwyt. W rzeczywistości uchwyt ten może sam stać się zewnętrznym poprzez wysunięcie go ze środka poza drugi uchwyt. Uchwytem tym można pochylać ramiona gwiazdy i w efekcie otrzymać wszelkie rodzaje kryształów, mandali, płatków śniegu i kolczastych form.

Jeśli chcesz uzyskać tylko regularny kształt gwiazdy bez żadnych koronkowych kształtów, możesz sprawić, że uchwyt odpowiedzialny za pochylanie będzie zachowywał się zwyczajnie:

• Drag with Ctrl to keep the star rays strictly radial (no skew).

• Ctrl+click to remove the skew without dragging.

As a useful complement for the on-canvas handle dragging, the Controls bar has the Spoke ratio field which defines the ratio of the two handles' distances to the center.

Narzędzie Inkscape'a „Gwiazda” ma w swoich zasobach więcej różnych możliwości. W geometrii wielokąt jest kształtem o prostoliniowych krawędziach i zaostrzonych narożnikach. W rzeczywistym świecie występują rozmaite stopnie krzywizny i zaokrąglenia, zaś Inkscape potrafi to odwzorować. Zaokrąglanie gwiazdy bądź wielokąta działa trochę inaczej niż zaokrąglania prostokąta. Do tej czynności nie można używać specjalnego uchwytu, ale:

• Shift+drag a handle tangentially to round the star or polygon.

• Shift+click a handle to remove rounding.

„Stycznie” oznacza pionowo w kierunku środka. Jeśli obrócisz uchwyt z przytrzymanym klawiszem [ Shift ] dookoła środka w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, otrzymasz dodatnie zaokrąglenie; w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara – ujemne zaokrąglenie. Przykłady ujemnego zaokrąglenia znajdują się poniżej.

Oto porównanie zaokrąglonego kwadratu (narzędzie „Prostokąt”) z zaokrąglonym czworobocznym wielokątem (narzędzie „Gwiazda”):

Jak widać, podczas gdy zaokrąglony prostokąt ma proste linie boczne i okrągłe (ogólnie eliptyczne) zaokrąglenia, zaokrąglony wielokąt lub gwiazda w ogóle nie ma linii prostych. Krzywizna zmienia się płynnie z maksymalnej w narożnikach do minimalnej w połowie odległości pomiędzy narożnikami. Inkscape tworzy to poprzez dodanie współliniowych stycznych Beziera do każdego węzła kształtu. Możesz to zaobserwować wykonując konwersję kształtu na ścieżkę i sprawdzając narzędziem „Edycja węzłów”.

The Rounded parameter which you can adjust in the Controls bar is the ratio of the length of these tangents to the length of the polygon/star sides to which they are adjacent. This parameter can be negative, which reverses the direction of tangents. The values of about 0.2 to 0.4 give “normal” rounding of the kind you would expect; other values tend to produce beautiful, intricate, and totally unpredictable patterns. A star with a large roundedness value may reach far beyond the positions of its handles. Here are a few examples, each indicating its roundedness value:

If you want the tips of a star to be sharp but the concaves smooth or vice versa, this is easy to do by creating an offset (Ctrl+J) from the star:

Shift+dragging star handles in Inkscape is one of the finest pursuits known to man. But it can get better still.

Aby jak najwierniej naśladować kształty realnego świata, Inkscape potrafi w przypadkowy sposób zniekształcać gwiazdy i wielokąty. Delikatna deformacja czyni gwiazdę mniej regularną, bardziej zbliżoną do rzeczywistości, często zabawną. Silna deformacja jest ekscytującym sposobem uzyskania różnorodnych szalonych, nieprzewidywalnych kształtów. Podczas deformacji przypadkowej zaokrąglona gwiazda pozostaje gładko zaokrąglona. Oto skróty klawiaturowe używane do deformacji przypadkowej:

• Alt+drag a handle tangentially to randomize the star or polygon.

• Alt+click a handle to remove randomization.

Podczas rysowania lub edytowania zdeformowanej gwiazdy za pomocą uchwytu będzie ona drgała, ponieważ każda unikatowa pozycja jej uchwytów odpowiada unikatowej deformacji. Przesuwanie uchwytu bez wciśniętego klawisza [ Alt ] powoduje ponowną deformację przypadkową kształtu na tym samym poziomie przypadkowości. Ciągnięcie ze wciśniętym klawiszem [ Alt ] zachowuje tę samą deformację, ale dostosowuje jej poziom. Poniżej znajdują się gwiazdy, których parametry deformacji są takie same, ale każda z nich jest ponowie zdeformowana poprzez delikatne przesunięcie jej uchwytu (poziom przypadkowości jest przez cały czas równy 0.1).

Poniżej znajduje się środkowa gwiazda z poprzedniego rzędu z poziomem deformacji wahającym się od -0.2 do 0.2.

Alt+drag a handle of the middle star in this row and observe as it morphs into its neighbors on the right and left — and beyond.

Prawdopodobnie znajdziesz swoje zastosowania dla zdeformowanych gwiazd, ale ja szczególnie upodobałem sobie plamy w kształcie ameby i duże poszarpane planetoidy z fantastycznymi krajobrazami.

Spirale

Spirala Inkscape'a jest wszechstronnym kształtem i chociaż nie jest tak wciągająca jak gwiazda, to czasami jest bardzo użyteczna. Spirala, podobnie jak gwiazda, jest rysowana od środka, zarówno podczas rysowania, jak i edytowania.

• Ctrl+drag to snap angle to 15 degree increments.

Narysowana spirala ma dwa uchwyty – na wewnętrznym i zewnętrznym końcu. Oba uchwyty podczas zwykłego ciągnięcia zawijają bądź rozwijają spiralę tj. „kontynuują” ją, zmieniając liczbę jej zwojów. Inne skróty:

Uchwyt zewnętrzny:

• Shift+drag to scale/rotate around center (no rolling/unrolling).

• Alt+drag to lock radius while rolling/unrolling.

Uchwyt wewnętrzny:

• Alt+drag vertically to converge/diverge.

• Alt+click to reset divergence.

• Shift+click to move the inner handle to the center.

The divergence of a spiral is the measure of nonlinearity of its winds. When it is equal to 1, the spiral is uniform; when it is less than 1 (Alt+drag upwards), the spiral is denser on the periphery; when it is greater than 1 (Alt+drag downwards), the spiral is denser towards the center:

Maksymalna liczba zwojów spirali wynosi 1024.

Tak jak narzędzie „Elipsa” służy nie tylko do tworzenia elips, ale także łuków, narzędzie „Spirala” jest użyteczne do tworzenia krzywych o krzywiźnie płynnie się zmieniającej. W porównaniu ze zwykłą krzywą Beziera łuk lub spirala są często wygodniejsze w użyciu, ponieważ można je skracać lub wydłużyć, ciągnąć uchwyt wzdłuż krzywej bez wpływania na jej kształt. Chociaż spirala jest normalnie rysowana bez wypełnienia, można je dodać i usunąć kontur w celu uzyskania interesujących efektów.

Szczególnie interesujące są spirale o kropkowanym konturze – łączą płynną koncentrację kształtu z równomiernie rozłożonymi znakami, kropkami albo kreskami dając piękne efekty mory:

Podsumowanie

Narzędzia kształtu Inkscape'a są potężnymi narzędziami. Poznaj ich kruczki i baw się nimi w swoim wolnym czasie. Zdobyte w ten sposób doświadczenie będzie procentowało, gdy trzeba będzie zrobić profesjonalny projekt. Używanie kształtów zamiast zwykłych ścieżek przyspiesza pracę z wektorami i ułatwia ich modyfikowanie. Jeśli masz jakieś pomysły udoskonaleń narzędzi kształtu, skontaktuj się z twórcami Inksacape'a.