Inkscape

Tutorial | Formak

Inkscape-k lau forma-tresna moldakor ditu, bakoitzak forma mota bat sortu eta eraldatzeko gai dena. Formak objektuak dira, bere motaren arabera editatzeko modu ezberdinak dituztenak. Formaren itxura arrastatu daitezkeen heldulekuak eta zenbakizko parametroak erabiliz zehaztu daiteke.

For example, with a star you can alter the number of tips, their length, angle, rounding, etc. — but a star remains a star. A shape is “less free” than a simple path, but it's often more interesting and useful. You can always convert a shape to a path (Ctrl+Shift+C), but the reverse conversion is not possible.

Forma tresnak Laukizuzena, Elipsea, Izarra eta Espirala dira. Aztertu dezagun lehenbizi forma-tresnen erabilpen orokorra; ondoren forma mota bakoitza landuko dugu.

Trikimailu orokorrak

A new shape is created by dragging on canvas with the corresponding tool. Once the shape is created (and so long as it is selected), it displays its handles as white diamond, square or round marks (depending on the tools), so you can immediately edit what you created by dragging these handles.

All four kinds of shapes display their handles in all four shape tools as well as in the Node tool (N). When you hover your mouse over a handle, it tells you in the statusbar what this handle will do when dragged or clicked with different modifiers.

Honez gain, forma-tresna bakoitzak Tresna-kontrolen panelean bere parametroak erakutsiko ditu (oihalaren gainean, horizontalki). Normalean zenbaki-sarrera eremu batzuk eta balioak leheneratzeko botoi bat izaten ditu. Uneko tresnaren motako forma anitz hautatzerakoan, kontrol paneleko balioak aldatzean hautatutako formak aldatzen dira.

Tresna-kontrolean egindako aldaketak mantentzen dira, horregatik tresna honekin sortzen diren hurrengo objektuentzako erabiliko dira. Adibidez, izar baten izkinen kopurua aldatzerakoan, izar berriek izkin kopuru hau edukiko dute. Gainera, nahikoa da forma bat hautatzea bere parametroak tresna-kontrolera bidaltzeko, sortutako forma berrientzako erabiliko direlarik.

When in a shape tool, selecting an object can be done by clicking on it. Ctrl+click (select in group) and Alt+click (select under) also work as they do in Selector tool. Esc deselects.

Laukizuzenak

Laukizuzena forma sinpleena da, baina ziur aski diseinuan eta ilustrazioan gehien erabiltzen dena. Inkscape-k laukizuzenen sorrera eta editatzea ahal bezain erraz eta apropos izaten saiatzen da.

Switch to the Rectangle tool by pressing R or by clicking its toolbar button. Draw a new rectangle alongside this blue one:

Ondoren, Laukizuzen tresnarekin jarraituz, hautapena aldatu laukizuzen batetik bestera bere gainean klik eginez.

Laukizuzenak marrazteko lasterbideak:

• With Ctrl, draw a square or an integer-ratio (2:1, 3:1, etc) rectangle.

• With Shift, draw around the starting point as center.

As you see, the selected rectangle (the just-drawn rectangle is always selected) shows three adjustable handles in three of its corners and one cross-shaped handle, for moving the rectangle, in the middle. In fact, there are four corner handles, but two of them (in the top right corner) overlap if the rectangle is not rounded. These two are the rounding handles; the other two (top left and bottom right) are resize handles.

Azter ditzagun biribiltzeko heldulekuak lehenbizi. Hartu bat eta beherantz arrastatu. Laukizuzenaren lau erpinak biribiltzen dira, eta biribiltzeko bigarren heldulekua agerian jartzen da — erpinaren jatorrizko posizioan mantentzen da. Biribildutako erpin borobilak nahi izanez gero, hau da egin beharreko guztia. Albo batean bestean baino biribiltze handiagoa duten erpinak nahi izanez gero, beste heldulekua ezkerraldera mugi dezakezu.

Azpian, lehenbiziko bi laukizuzenek biribildutako erpin borobilak dituzte, eta beste biek biribildutako erpin eliptikoak dituzte:

Laukizuzen tresnan jarraituz, ondoko laukizuzenotan klikatu eta biribiltzeko heldulekuei arreta jarri.

Maiz, nahiz eta laukizuzenak tamaina ezberdinetakoak izan, biribildutako erpinen erradio eta itxura konstante mantentzea nahi dugu (pentsatu tamaina ezberdinetako biribildutako kutxen diagrama batean). Inkscape-k lan hau errazten du. Joan Hautapen tresnara; bere tresna-kontrol barran lau txanda-teklen talde bat dago. Ezkerreko bigarrenak borobildutako bi erpin zentrukide ditu. Honekin biribildutako erpinen eskalatzea kontrola daiteke laukizuzena eskalatzerakoan.

For example, here the original red rectangle is duplicated and scaled several times, up and down, to different proportions, with the “Scale rounded corners” button off:

Ohartu zaitez laukizuzen guztien biribildutako erpinen tamaina eta itxura berdina dela, laukizuzen guztien goi eskuinaldeko erpinek biribiltze berdina dutelarik. Puntudun laukizuzen urdin guztiak jatorrizko laukizuzen gorria eskalatuz lortu dira, Hautapen tresna erabiliz, biribiltze heldulekuak eskuz ikutu gabe.

For a comparison, here is the same composition but now created with the “Scale rounded corners” button on:

Now the rounded corners are as different as the rectangles they belong to, and there isn't a slightest agreement in the top right corner (zoom in to see). This is the same (visible) result as you would get by converting the original rectangle to a path (Ctrl+Shift+C) and scaling it as path.

Hauek dira laukizuzenen biribiltze heldulekuentzako lasterbideak:

• Drag with Ctrl to make the other radius the same (circular rounding).

• Ctrl+click to make the other radius the same without dragging.

• Shift+click to remove rounding.

You may have noticed that the Rectangle tool's Controls bar shows the horizontal (Rx) and vertical (Ry) rounding radii for the selected rectangle and lets you set them precisely using any length units. The Make corners sharp button does what is says — removes rounding from the selected rectangle(s).

An important advantage of these controls is that they can affect many rectangles at once. For example, if you want to change all rectangles in the layer, just do Ctrl+A (Select All) and set the parameters you need in the Controls bar. If any non-rectangles are selected, they will be ignored — only rectangles will be changed.

Azter ditzagun orain laukizuzena eskalatzeko heldulekuak. Hautapen tresnarekin eskalatu ahal badugu, baliteke zeure buruari galdetzea helduleku hauek zertarako behar ditugun.

Hautapen tresnak duen arazoa hau da: horizontalak eta bertikalak beti dokumentuaren orriaren arabera hartzen dituela. Bestalde, laukizuzenaren eskalatzeko heldulekuek laukizuzenaren aldeen arabera eskalatzen dute, baita laukizuzena biratuta edo zehiartuta egonda ere. Adibidez, saiatu ondoko laukizuzena eskalatzen Hautapen tresnarekin eta ondoren Laukizuzen tresnaren eskalatzeko heldulekuekin:

Eskalatzeko heldulekuak bi direnez, laukizuzena edozein norabidetan eskalatu dezakezu, baita bere aldeetan zehar mugitu ere. Eskalatzeko heldulekuek beti mantentzen dute borobiltzearen erradioa.

Hauek dira eskalatzeko heldulekuen lasterbideak:

• Drag with Ctrl to snap to the sides or the diagonal of the rectangle. In other words, Ctrl preserves either width, or height, or the width/height ratio of the rectangle (again, in its own coordinate system which may be rotated or skewed).

Here is the same rectangle, with the gray dotted lines showing the directions to which the resize handles stick when dragged with Ctrl (try it):

Laukizuzen bat zehiartu eta biratuz, ondoren bikoiztuz eta heldulekuen bidez eskalatuz, 3D konposaketak modu errazean sor daitezke:

Hemen ikus daitezke laukizuzenen konposaketa ezberdinak, biribilketak eta gradienteak barne:

Elipseak

The Ellipse tool (E) can create ellipses and circles, which you can turn into segments or arcs. The drawing shortcuts are the same as those of the rectangle tool:

• With Ctrl, draw a circle or an integer-ratio (2:1, 3:1, etc.) ellipse.

• With Shift, draw around the starting point as center.

Azter ditzagun elipseen heldulekuak. Hautatu honako hau:

Once again, you see three adjustable corner handles initially, but in fact they are four. The rightmost handle is two overlapping handles that let you “open” the ellipse. Drag that rightmost handle, then drag the other handle which becomes visible under it, to get a variety of pie-chart segments or arcs:

Segmentu bat lortzeko (arku bat eta bi erradio), arrastatu elipsearen kanpokaldetik; arku bat lortzeko arrastatu barrukaldetik. Goian 4 segmentu daude ezkerraldean eta 3 arku eskuinaldean. Ohartu arkuak itxi gabeko formak direla, hau da, trazua elipsearen inguruan doa baina ez ditu arkuaren bi amaierak lotzen. Hau argi ikusteko betetzea kendu eta trazua bakarrik utzi:

Arcs can be closed by a straight line using the button labeled Switch to chord (closed shape), though.

Note the fan-like group of narrow segments on the left. It was easy to create using angle snapping of the handle with Ctrl. Here are the arc/segment handle shortcuts:

• With Ctrl, snap the handle every 15 degrees when dragging.

• Shift+click to make the ellipse whole (not arc or segment).

The snap angle can be changed in Inkscape Preferences (in Behavior⇒Steps).

Elipsearen beste bi heldulekuak tamaina bere zentruarekiko aldatzeko erabiltzen dira. Beraien lasterbideak laukizuzenen borobiltze heldulekuen antzekoak dira:

• Drag with Ctrl to make a circle (make the other radius the same).

• Ctrl+click to make a circle without dragging.

Laukizuzenen eskalatzeko heldulekuak bezala, elipsearen heldulekuek altuera eta zabalera elipsearen berezko koordinatuetan mugitzen dituzte. Honek esan nahi du biratutako edo zehiartutako elipse bat bere jatorrizko ardatzetan erraz zabaldu eta hazi daitekeela, biratuta edo zehiartuta mantenduz. Saia zaitez elipse hauetako edozein bere heldulekuetatik eskalatzen:

Izarrak

Izarrak Inkscape-ren forma konplexu eta kitzikagarrienak dira. Zure lagunak Inkscape-rekin flipatu nahi badituzu, utz iezaiezu Izar tresnarekin jolasten. Amaigabeko denbora-pasa izango da — zaletasunak sortzekoa!

Izar tresnak bi motatako objektuak sor ditzake, antzekoak baina ezberdinak: izarrak eta poligonoak. Izar batek bi helduleku ditu bere erpinen luzera eta forma definitzeko; poligono batek helduleku bakarra du arrastatzerakoan biratu eta eskalatzeko:

In the Controls bar of the Star tool, the first two buttons control how the shape is drawn (regular polygon or star). Next, a numeric field sets the number of vertices of a star or polygon. This parameter is only editable via the Controls bar. The allowed range is from 3 (polygons) or 2 (stars) to 1024.

Izar edo poligono berria marraztean,

• Drag with Ctrl to snap the angle to 15 degree increments.

Izar bat forma askoz interesgarriagoa da, noski (nahiz eta praktikan poligonoak askotan erabilgarriagoak izan). Izar baten bi heldulekuek funtzio pixkat ezberdinak dituzte. Lehenbiziko heldulekuak (hasieran erpin batean dago, hau da izar baten izkina ganbil batean) izarraren izpiak luzeago edo laburrago egiten ditu, baina biratzerakoan (formaren erdigunekiko), beste heldulekua honen arabera biratzen da. Honek esan nahi du ezin dituzula izarraren izpiak zehiartu helduleku honekin.

Beste heldulekua (hasieran bi izkinen arteko erpin ahurran), alderantziz, erradialki eta tangentzialki aske mugi daiteke, erpineko heldulekuari eragin gabe. (Berez, helduleku hau erpin bihur daiteke erdigunearekiko bestea baino urrunago mugituz.) Helduleku hau da izarraren izkinak zehiartu ditzakeena, edozein motatako kristal, mandala, elurmaluta eta trikuak lortzeko:

Izar sinple bat nahi izanez gero, inolako apaingarririk gabe, zehiartzeko heldulekua bestearen portaera berdina izatera behartu dezakezu:

• Drag with Ctrl to keep the star rays strictly radial (no skew).

• Ctrl+click to remove the skew without dragging.

As a useful complement for the on-canvas handle dragging, the Controls bar has the Spoke ratio field which defines the ratio of the two handles' distances to the center.

Inkscape-ren izarrek beste bi trikimailu dute gordeta. Geometrian, poligono bat ertz zuzen eta erpin zorrotzak dituen forma bat da. Mundu errealean, ordea, kurbilineartasun eta borobiltze maila ezberdinak agertzen dira — eta Inkscape-k hau ere egin dezake. Laukizuzenekin alderatuta, izar edo poligono bat biribiltzea apur bat ezberdina da, ordea. Honetarako ez duzu berezko heldulekurik erabiltzen, baina

• Shift+drag a handle tangentially to round the star or polygon.

• Shift+click a handle to remove rounding.

“Tangentzialki” zentrurako norabidearekiko perpendikularki mugitzea esan nahi du. Shift sakatuta zentruaren inguruan erlojuaren alderantzizko norantzan helduleku bat “biratzen” baduzu borobiltze positiboa duzu; erlojuaren norantzan biratuz, borobiltze negatiboa. (Ikusi azpian borobiltze negatiboko adibideentzako.)

Hona hemen biribildutako karratu (Laukizuzen tresna) eta 4 aldetako biribildutako poligono (Izar tresna) baten arteko diferentzia:

Ikus dezakezunez, laukizuzenek ertz zuzenak eta erpin borobilduak dituzten bitartean, borobildutako poligono edo izar batek ez du lerro zuzenik; bere kurbaturak pixkanaka aldatzen dihoa maximotik (erpinetan) minimora (erpinen arteko erdialdean). Inkscape-k hau egiten du formako nodo bakoitzari Bezier tangente lerrokideak gehituz (forma bide bihurtuz eta Nodo tresnarekin mihatuz ikus daitezke).

The Rounded parameter which you can adjust in the Controls bar is the ratio of the length of these tangents to the length of the polygon/star sides to which they are adjacent. This parameter can be negative, which reverses the direction of tangents. The values of about 0.2 to 0.4 give “normal” rounding of the kind you would expect; other values tend to produce beautiful, intricate, and totally unpredictable patterns. A star with a large roundedness value may reach far beyond the positions of its handles. Here are a few examples, each indicating its roundedness value:

If you want the tips of a star to be sharp but the concaves smooth or vice versa, this is easy to do by creating an offset (Ctrl+J) from the star:

Shift+dragging star handles in Inkscape is one of the finest pursuits known to man. But it can get better still.

Mundu errealeko formak hobeto imitatzeko, Inkscapek bere izar eta poligonoak ausazkotu (hau da, ausaz distortsionatu). Ausazkotze txiki batek erregulatasun gutxiagoko izarrak lortzen ditu, naturalagoak, askotan irrigarriak; ausazkotze handiak forma ero asmaezinak lortzeko modu jostagarri bat da. Borobildutako izar bat borobildua izaten jarraitzen du ausaztu ondoren. Hona hemen lasterbideak:

• Alt+drag a handle tangentially to randomize the star or polygon.

• Alt+click a handle to remove randomization.

Ausaz nahastutako izar bat marraztu edo heldulekua-arrastatu-editatzen baduzu, “dar-dar” egingo du, helduleku baten posizio zehatz bakoitzari ausazkotze gradu zehatza dagokiolako. Beraz, Alt gabe helduleku bat mugitzerakoan, forma berriro ausazkotzen du maila berdinean; Alt-arrastatu erabiltzean aldiz, ausazkotze bera mantentzen du baina bere maila fintzen du. Hemen dituzu parametro berdinak dituzten izarrak, baina bakoitzaren heldulekua apur bat mugituz berriro ausaz nahastuz (0.1 inguruko ausazkotze maila):

Eta hemen goiko lerroko erdiko izarra, ausazkotze maila -0.2 eta 0.2 bitartean aldatuta:

Alt+drag a handle of the middle star in this row and observe as it morphs into its neighbors on the right and left — and beyond.

Ausaz nahastutako izarrentzako erabilera propioak asmatuko dituzu, ziur aski, baina niri bereziki ameba itxurako orbanak eta izugarrizko paisaia duten eta ximur handietako planetak gustatzen zaizkit:

Espiralak

Inkscape-ren espiralak erabilpen askotako formak dira, nahiz eta ez izan izarrak bezain interesgarriak, batzutan oso erabilgarriak dira. Espiral bat, izar bat bezala, erdigunetik hasita marrazten da: bai marraztean bai editatzean,

• Ctrl+drag to snap angle to 15 degree increments.

Behin marraztuta, espiral batek bi helduleku ditu barruko eta kanpoko aldeetan. Edozein helduleku arrastatzerakoan, espirala bildu edo hedatzen da (hau da “jarraitzen” du, bira kopurua aldatuz). Beste lasterbide batzuk:

Kanpoko heldulekua:

• Shift+drag to scale/rotate around center (no rolling/unrolling).

• Alt+drag to lock radius while rolling/unrolling.

Barruko heldulekua:

• Alt+drag vertically to converge/diverge.

• Alt+click to reset divergence.

• Shift+click to move the inner handle to the center.

The divergence of a spiral is the measure of nonlinearity of its winds. When it is equal to 1, the spiral is uniform; when it is less than 1 (Alt+drag upwards), the spiral is denser on the periphery; when it is greater than 1 (Alt+drag downwards), the spiral is denser towards the center:

Espiral baten gehienez 1024 bira izan ditzake.

Elipse tresna elipseak egiteaz aparte arkuak (kurbatura konstanteko lerroak) egiteko hona den bezala, Espiral tresna aldatzen doan kurbatura duten kurbak egiteko erabilgarria da. Bezier kurba soilekin alderatuz, askotan arku edo espiral bat aproposagoa da heldulekua kurban zehar mugituz laburrago edo luzeago egin daitekeelako formari eragin gabe. Baita, nahiz eta espiral bat normalean bete gabe marrazten den, betetzea gehitu eta trazua kendu dezakezu efektu interesgarriak lortzeko.

Puntuz osatutako trazua duten espiralak bereziki interesgarriak dira — formaren kontzentrazio leuna eta ekidistanteak diren markak (puntu edo marrak) konbinatzen dituzte moire efektu ederrak sortuz:

Ondorioak

Inkscape-ren forma tresnak oso poteretsuak dira. Ikasi beraien trikimailuak eta gustora jolastu beraiekin — diseinu lanetan zabiltzanean eskertzekoa izango da, bide simpleak erabili ordez formak erabiltzea askotan bektore artea sortzen azkarragoa eta aldatzen errezagoa egiten du. Formen hobekuntzei buruzko ideiarik eduki ezkero, jarri kontaktuak garatzaileekin.